Aanvullend is bepaald dat de Verenigde Staten “toegang en het gebruik van alle andere noodzakelijke installaties en locaties” door geheel Colombia krijgen, waaronder commerciële havens, zonder enige beperking. Verder is bepaald dat Amerikaans militaire en burgerlijke personeel, inclusief de private de verdediging- en beveiligingsdiensten volledige onschendbaarheid genieten.
Militaire infrastructuur
De zeven militaire bases gaan onderdeel uitmaken van de Amerikaanse militaire infrastructuur in Latijns-Amerika, met base in Cuba, Puerto Rico, El Salvador, Honduras, Costa Rica, Peru, Paraguay en Aruba en Curaçao op de Nederlandse Antillen. Verder worden er gesprekken gevoerd over vestiging van Amerikaanse militaire bases in Panama en Frans Guyana.
De Venezolaans/Amerikaanse schrijfster Eva Golinger omschreef het verdrag als een volledige overgave van de Colombiaanse soevereiniteit. [2] In tegenstelling tot wat voortdurend door de Colombiaanse president Uribe en Amerikaanse regeringsfunctionarissen is verkondigd, namelijk dat de bases uitsluitend dienen voor operaties binnen Colombia tegen de handel in drugs en dat de omliggende landen niets te vrezen hebben, blijkt in werkelijkheid dat het om veel omvangrijkere doelstellingen te gaan.
Cooperative Security Location
In een document van de Amerikaanse luchtmacht wordt het belang van vooral de basis Palanquero beschreven, dat met een extra 46 miljoen dollar wordt omgevormd tot een US Cooperative Security Location (CSL). “De ontwikkeling van deze CSL verschaft een unieke mogelijkheid voor volledige operaties in een kritieke regio van ons halfrond waar veiligheid en stabiliteit onder constante dreiging is van door drugshandel gefinancierde terroristische opstanden, anti-Amerikaanse landen, chronische honger en terugkerende natuurrampen”, zo valt te lezen. Vooral het vermelden van “anti-Amerikaanse regeringen” heeft de vrees van andere Zuid-Amerikaanse landen, vooral Venezuela, Bolivia en Ecuador, versterkt dat de bases dienen voor operaties tegen deze landen.
Uit de tekst blijkt ook dat de strijd tegen de drugshandel niet eens de hoogste prioriteit heeft. We lezen: “Toegang tot Colombia zal haar strategische partnerschap met de Verenigde Staten versterken. De sterke relatie in veiligheidssamenwerking, verschaft ook de mogelijkheid tot volledige operaties in geheel Zuid-Amerika, waaronder het terugdringen van de drugshandel”.
Het document bevestigt verder dat de militaire aanwezigheid op Palanquero in Colombia, de mogelijkheid voor inlichtingenoperaties en spionage versterkt. “De ontwikkeling van deze CSL zal het strategisch partnerschap tussen de VS en Colombia versterken en is in het belang van beide naties…De aanwezigheid zal ook onze mogelijkheid om inlichtingenoperaties uit te voeren (Intelligence, Surveillance en Reconnaissance ISR), ons globale bereik verbeteren, logistieke voorwaarden versterken, partnerschappen verbeteren, veiligheidsoperaties verbeteren en de expeditie oorlogscapaciteit uitbreiden”.
Het document van de Amerikaanse luchtmacht is in mei naar het Amerikaanse Congres gestuurd als onderdeel voor de vaststelling van het budget van 2010. Het bevestigt de authenticiteit van “The White Book: Global Enroute Strategy of the US Air Mobility Command”, dat president Hugo Chávez op de top van UNASUR in Bariloche bekend maakte. Daarin worden de belangrijkste routes beschreven om snel troepen naar gebieden over de gehele wereld te sturen. De militaire opbouw in Colombia past in de route naar Afrika.
Spanningen
Het bekend worden van het werkelijke doel van de militaire bases in Colombia komt op een moment dat de spanningen tussen Colombia en Venezuela zijn toegenomen. Enkele dagen geleden werden drie agenten van de Colombiaanse geheime dienst DAS door Venezolaanse veiligheidsdiensten opgepakt, waarbij documenten zijn gevonden over verschillende destabilisatie en spionage activiteiten tegen Cuba, Ecuador en Venezuela, respectievelijk met de codenaam Fénix, Salomón en Falcón. Twee weken geleden werden tien lichamen gevonden in Táchira, in het grensgebied met Colombia. Na onderzoek door de Venezolaanse autoriteiten bleek het om Colombiaanse paramilitairen te gaan die Venezuela waren binnengedrongen.
In een uitgebreid interview met het Latijns-Amerikaans televisiestation teleSUR, verklaarde de Venezolaanse minister van Buitenlandse Zaken, Nicolás Maduro, dat met het verdrag tussen Bogotá en Washington, Colombia haar soevereiniteit geheel heeft overgedragen en het belang van 200 jaar strijd voor onafhankelijkheid negeert. Tegenover mogelijke aanvallen op andere landen als gevolg van Amerikaans optreden, voert de Venezolaanse regering een strategie van simpel weg de waarheid zeggen. “We veroordelen het en Zuid-Amerika als geheel reageert en bereidt zich politiek gezien voor om deze dreiging te neutraliseren (…) Op dit moment zwijgen over de waarheid, haar belang te kleineren of te ontkennen, is meer dan lafheid, het maakt je deelgenoot”, aldus Maduro. [3]
Reactie
De Venezolaanse minister van Economische Zaken en Financiën, Alí Rodríguez Araque noemde de vestiging van de militaire bases in Colombia “een reactie van de VS op de veranderingen die zich in Latijns-Amerika voltrekken”. “Tot nog niet zo lang geleden was de wereld afhankelijk van de Verenigde Staten, nu zijn de Verenigde Staten afhankelijk van de wereld.”
In het teleSUR programma ‘Mesa Redonda’ zei Araque dat er nieuwe leiders zijn gekomen die gesteund worden door hun volk en het zou werkelijk crimineel zijn te denken dat op deze veranderingen geen reactie zouden komen. Hij noemde de militaire bases een gevaar voor heel Latijns-Amerika. Hij voegde er echter aan toe dat de Verenigde staten niet meer de macht hebben die zij 10 tot 15 jaar geleden hadden. “Zij kunnen niet zoals in het verleden hun voorwaarden opleggen, noch 50.000 soldaten verliezen zoals in de Vietnam oorlog (…) Zij laten hun zwakte zien in Afghanistan, waar ze een oorlog hebben gelanceerd, waar ze niet goed uit zullen komen.” Hij deelde de mening van de voormalige Cubaanse president Fidel Castro, die het verdrag tussen Colombia en de VS in zijn ‘Reflecciones’ omschreef als een “annexatie”. [4]
In de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft de Venezolaanse ambassadeur, Jorge Valero, gewaarschuwd dat de vestiging van de militaire bases conflicten kunnen veroorzaken, met mogelijk een oorlog op zeer grote schaal over het gehele continent. In het debat over “bescherming van burgers tijdens gewapende conflicten” zei Valero dat de verenigde Staten Colombia in een steunpunt veranderen om het gehele continent politiek, economisch en militair te domineren. [5]
Een reeks van Latijns-Amerikaanse leiders hebben zich publiekelijk uitgesproken tegen het akkoord tussen Colombia en de Verenigde Staten. De Venezolaanse president Chávez waarschuwde Washington geen agressie tegen Venezuela te beginnen, want de Venezolaanse regering is tot alles bereid. “Hier is een volk dat is voorbereid” en “Venezuela zal nooit meer een Amerikaanse kolonie worden”. Hij heeft de militaire commandanten opdracht gegeven “zich voor te bereiden op oorlog”. [6]
Verraad
De Nicaraguaanse president Ortega bestempelde het akkoord verraad aan Latijns-Amerika. Hij noemde het een gevaar voor alle volken van Latijns-Amerika en symbolen van oorlog. Hij bracht in herinnering de rol die de Amerikaanse basis Palmerola in Honduras heeft gespeeld bij de vuile oorlog tegen Nicaragua in de jaren tachtig van de vorige eeuw. [7]
Veiligheidsminister Miguel Carvajal van Ecuador zei dat de vestiging van de bases niet zal bijdragen aan het herstel van vertrouwen tussen Ecuador en Colombia. Beide landen zijn in gesprek over hun toekomstige betrekkingen, nadat Ecuador deze had verbroken na de Colombiaanse militaire aanval op Ecuador in maart vorig jaar. [8]
De Braziliaanse president Lula wees het akkoord ook af en eist van Bogotá en Washington garanties dat er geen militaire acties worden ondernomen tegen andere landen. Hij wil zich inzetten om gesprekken op gang te brengen tussen de Venezolaanse president Hugo Chávez en zijn Colombiaanse ambtgenoot Álvaro Uribe. [9]
Brazilië heeft verder voorgesteld om een commissie in te stellen om de grens tussen Colombia en Venezuela te monitoren, zoals ook is gebeurd bij de grens tussen Ecuador en Colombia, na de Colombiaanse aanval in maart vorig jaar. De presidentiële adviseur voor buitenlandse aangelegenheden, Marco Aurelio García, verklaarde: “Wanneer het nodig is dat Brazilië helpt bij het monitoren van de grens, dan zijn wij daartoe bereid.” [10]
Verontrust
Ook vanuit Bolivia komen verklaringen van afkeur. De Boliviaanse minister van Defensie, Wálker San Miguel, verzekerde dat de regering van Bolivia een vreedzame koers zal blijven volgen, maar wilde wel bekennen dat Bolivia net als de andere landen in de regio zeer verontrust is over de vestiging van de militaire bases en de instabiliteit die dit zal veroorzaken. [11]
De Boliviaanse president Evo Morales heeft een oproep gedaan aan de Colombiaanse bevolking om op democratische wijze een einde te maken aan een politiek die van Colombia één grote Amerikaanse militaire basis maakt, gericht tegen de revolutionaire regeringen in Latijns-Amerika. Op een persconferentie deed hij een oproep aan de Colombiaanse arbeiders, artiesten, intellectuelen en sociale organisaties, die de waardigheid en soevereiniteit van Colombia hoog houden, om zich te organiseren. [12]
De voormalige Cubaanse president Fidel Castro noemde het akkoord niet alleen een bedreiging voor Venezuela is maar voor geheel Latijns-Amerika. In zijn ‘Reflecciones’ wees hij erop dat het akkoord niet tot stand is gekomen onder Bush, maar onder de nieuwe Amerikaanse president Obama. Hij bracht in herinnering de ervaring die Cuba heeft met de Amerikaanse basis Guantánamo, dat meer dan 100 jaar door de Amerikanen wordt bezet. “Ze gaan pas weg wanneer zij willen.” [13]
Pre oorlogssituatie
Ex-president van Colombia, Ernesto Samper, noemde het akkoord in strijd met de woorden van Obama toen hij als president aantrad. Hij zei dat Washington niet haar veiligheidsbeleid zal wijzigen en “de politieagent zal blijven van het halfrond”. [14]
Samper bepleitte het openen van kanalen om de communicatie tussen Colombia en Venezuela open te houden, omdat anders de situatie zou verslechteren en zeer extreem kan worden. Hij zei dat Colombia zich nu in een “pre oorlog situatie” met Venezuela bevindt en vreest dat Colombia verder in een isolement zal terechtkomen met betrekking tot het Latijns-Amerikaanse integratieproces. [15]
Bij een andere gelegenheid sprak hij zijn bezorgdheid uit over het uitbreken van een conventionele oorlog tussen Colombia en Venezuela. [16]
Op voorstel van de Venezolaanse minister van Buitenlandse Zaken, Nicolás Maduro, zal de “Rio Groep” op haar volgende topontmoeting in Cancún, Mexico, het akkoord tussen Colombia en de Verenigde Staten op de agenda plaatsen. [17]
Topontmoeting
De Defensieraad van de Unie van Zuid-Amerikaanse Staten (UNASUR) heeft bij monde van de huidige voorzitter, minister van Defensie van Ecuador Javier Ponce, opnieuw aangedrongen op een topontmoeting met de Amerikaanse president Obama om nader uitleg te krijgen over het akkoord. Het voorstel voor een dergelijke topontmoeting is afkomstig van de Braziliaanse president Lula.
“We staan erop dat deze ontmoeting moet plaatsvinden, omdat we ons buitengewoon zorgen maken over het document van de Amerikaanse luchtmacht, waarin het gebruik van de militaire bases geschikt wordt geacht tegen de drugshandel, het terrorisme en anti-Amerikaanse regeringen”, aldus Ponce. [18]
Begin oktober hebben de ministers van Defensie van UNASUR-landen besloten om hun eigen “Raad voor de Strijd tegen de Drugshandel” te vormen, die in december operationeel moet zijn. In een document dat de Boliviaanse minister Alfredo Rada presenteerde, willen de landen “luchtoperaties gaan uitvoeren boven grensgebieden, die gebaseerd moeten zijn op bilaterale verdragen tussen de landen, omdat de ervaring leert dat op deze wijze het meest succesvol geopereerd kan worden”. Het voorstel is oorspronkelijk afkomstig van de Boliviaanse present Morales, die bij diverse gelegenheden de rol van de Verenigde Staten als leider van de strijd tegen de drugshandel ter discussie heeft gesteld. [19]
-.-
Er is een speciale website gemaakt, Centra de Alerta para la Defensa de los Pueblos, waarin over de militaire ontwikkelingen wordt bericht.Het officiële document van de Amerikaanse luchtmacht kan als pdf document gedownload worden.
De niet-officiële vertaling in Spaans is hier te downloaden: