De Peruaanse overheid moet voortaan de inheemse volken raadplegen over
elke aangelegenheid die hen aangaat. Dat is een van de gevolgen van het bloedige
protest vorig jaar in Bagua. Het nieuwe instrument komt er op
een moment dat het aantal privé-investeringen in gebieden van inheemse volken
snel stijgt. Meer dan 70 procent van het Amazonegebied is in concessie gegeven
voor olieprojecten, in de Andesregio's worden steeds meer mijnlicenties
toegekend.
Daardoor ontstonden al meerdere grote conflicten. In juni vorig jaar kwamen 33
mensen om bij botsingen tussen indianen en de politie bij de noordelijke stad
Bagua. Enkele duizenden indianen hadden de weg naar Bagua wekenlang geblokkeerd
als protest tegen de decreten waarmee de regering inheemse gebieden wilde
openstellen voor investeringen in de oliewinning, mijn- en landbouw en houtkap.
Hervormd en versterkt
Als onderdeel van het akkoord dat de regering en de Amazonegemeenschappen vorig
jaar sloten, werd de wet ingediend die vorige week werd goedgekeurd. Peru had
in 1994 al Conventie 169 van de Internationale Arbeidsorganisatie
geratificeerd. Wie dat doet, verbindt zich ertoe inheemse volken te beschermen en
raadplegen. Maar het Peruaanse parlement had dat al die jaren nooit in een wet
omgezet.
Nu is die wet er dus. Zodra hij in werking treedt, moet de overheid elk
wetgevend of administratief initiatief, elk project, plan of programma dat
rechtstreekse gevolgen heeft voor de inheemse inwoners, met hen overleggen.
De overheidsinstantie die de raadplegingen moet organiseren, is het Nationaal
Instituut voor Andes-, Amazone- en Afro-Peruaanse Volken (Indepa). Volgens Iván
Lanegra, van de ombudsdienst voor inheemse volken, moet dat instituut eerst
hervormd en versterkt worden. Ook het ministerie van Energie en Mijnbouw zal
haar werking moeten bijsturen omdat veel investeringsprojecten in die sector
zich op inheems gebied richten, zegt Lanegra.
Veel te doen
Indepa-voorzitter Mayta Cápac Alatrista geeft toe dat de vijf regionale
kantoren die het instituut sinds december heeft, onvoldoende zijn om te wet te
kunnen toepassen. Ook het huidige budget, 2,8 miljoen euro, volstaat niet.
"Er valt nog veel te doen."
De ngo Red Muqui vraagt dat de raadpleging van inheemse volken aan enkele
voorwaarden voldoen: ze moet gebeuren voordat de overheid een beslissing neemt
over het toekomstige gebruik van inheemse gebieden, de consultatie moet vrij en
vrijwillig verlopen, zonder druk of machtsmisbruik, en alle betrokkenen moeten
toegang krijgen tot alle informatie.
Peru telt 28,7 miljoen inwoners. Een derde is inheems. Er zijn 7515 erkende
inheemse en boerengemeenschappen, 6067 in de Andes, 1448 in het Amazonegebied.
(Bron: IPS)
