De bergen van de Andes voorzien de steden in de valleien en aan de westkust van Zuid-Amerika van veel water. Maar de klimaatwijziging brengt deze bevoorrading in het gedrang. In de betrokken landen lopen projecten maar onderzoek en communicatie lopen niet altijd zoals het hoort.
"De gletsjers gaan duidelijk achteruit, en sommige gemeenschappen zeggen dat het klimaat verandert. De regen is minder stabiel, en in de kuststeden zijn er problemen met de waterbevoorrading", zegt de Peruaanse minister van Milieu Antonio Brack.
In Peru, Ecuador, Bolivia en Chili vormen de gletsjers de belangrijkste bron van drinkwater. Doordat ze smelten, is er minder water beschikbaar voor de steden in de valleien en aan de kusten. De totale oppervlakte van bergijs in Peru is de laatste 35 jaar 22 procent kleiner geworden. De hoeveelheid smeltwater daalde in die periode met 12 procent, zegt de Nationale Milieuraad van Peru.
"De gletsjers gaan duidelijk achteruit, en sommige gemeenschappen zeggen dat het klimaat verandert. De regen is minder stabiel, en in de kuststeden zijn er problemen met de waterbevoorrading", zegt de Peruaanse minister van Milieu Antonio Brack.
In Peru, Ecuador, Bolivia en Chili vormen de gletsjers de belangrijkste bron van drinkwater. Doordat ze smelten, is er minder water beschikbaar voor de steden in de valleien en aan de kusten. De totale oppervlakte van bergijs in Peru is de laatste 35 jaar 22 procent kleiner geworden. De hoeveelheid smeltwater daalde in die periode met 12 procent, zegt de Nationale Milieuraad van Peru.
Condesan
Om de problemen het hoofd te bieden, hebben de landen in de regio het Consortium voor de Duurzame Ontwikkeling van de Ecoregio Andes (Condesan) gevormd. Dat maakt deel uit van de Alliantie voor de Bergen, die in 2002 is opgericht. De Alliantie bestaat uit 50 landen, 16 intergouvernementele organisaties en 107 ngo's, en heeft de steun van de VN-Landbouw- en Voedselorganisatie FAO.
"We voeren nu programma's uit om branden in de páramo's (hoogvlaktes) te voorkomen, om de draslanden te beschermen en het beheer van drinkwatersysteem te verbeteren", zegt Marco Chiu, staatssecretaris voor
Klimaatwijziging in Ecuador.
De bescherming van berggebieden was een van de thema's op de pas afgelopen klimaattop in Cancun. In de droge gebieden van Centraal-Azië, Chili, Argentinië en Peru, waar weinig neerslag valt, heeft de achteruitgang van de gletsjers veel grotere gevolgen voor de watervoorziening dan in bijvoorbeeld Europa. Dat stelt het rapport ‘De gletsjers in het hooggebergte en de klimaatwijziging’, dat in Cancun werd gepresenteerd door het VN-milieuprogramma UNEP.
Gebreken
Sinds 2008 heeft Ecuador een programma om de watervoorziening aan te passen aan de klimaatwijziging. Het bestaat uit dertien proefprojecten in zes provincies en heeft de steun van het Wereldmilieufonds (GEF) en UNEP.
Peru keurt binnenkort een plan goed om zich te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatwijziging. Het vloeit voort uit de nationale strategie die al in 2003 was goedgekeurd.
Sinds 2008 ontwikkelen Colombia, Ecuador, Peru en Bolivia een Project voor de Aanpassing aan de Impact van de Versnelde Achteruitgang van de Gletsjers in de Tropische Andes, met de steun van de Wereldbank.
Maar vaak ontbreken betrouwbare gegevens. "De data vertonen gebreken, er zijn te weinig metingen, er is weinig ervaring en de methodologische instrumenten volstaan niet om de kwetsbaarheid te meten", zegt de Peruaan Edwin Mansilla, coördinator van de Operationele Eenheid voor Klimaatwijziging van de regionale regering van Cusco. In deze regio van bijna 72.000 vierkante meter, waar 1,1 miljoen mensen wonen, ligt een kwart van de Peruaanse gletsjers. Daarvan is al 30 procent gesmolten, zegt de regionale overheid.
Alpaca
Ook de communicatie met de bergbewoners laat te wensen over, zegt Tarcila Rivera, coördinator van het Continentaal Netwerk van Inheemse Vrouwen. "Alle regio's worden geraakt, maar de gemeenschappen worden niet geïnformeerd. Men moet ervoor zorgen dat ze de studies leren kennen zodat ze kunnen participeren in de besluitvorming."
"Men moet de traditionele inheemse kennis erkennen en toepassen, want het is met deze kennis dat de volken overleefd hebben", zegt Rivera. De gemeenschappen zijn onder meer bezorgd over de draslanden waar de alpaca zijn voeding vindt. De wol van deze berglama's is een belangrijke bron van inkomsten voor de bewoners, die er textiel mee maken. (Bron: IPS)
