ALBA: Een nieuw integratiemodel

Van de redactie - In december van dit jaar bestaat ALBA 5 jaar. Opgericht als het “Bolivariaanse Alternatief voor de Volkeren van Ons Amerika”, draagt het nu de naam “Bolivariaanse Alliantie voor de Volkeren van Ons Amerika”. ALBA wil een alternatief integratiemodel zijn tegenover het door de Verenigde Staten gevoerde neoliberale FTAA-vrijhandelsmodel.

Het idee voor de vorming van ALBA is afkomstig van de Venezolaanse president Hugo Chávez Frías, dit met het voorstel kwam op de IIIe Top van Caribische Staten, op Isla Marguerita in 2001. Op 14 december 2004 werd ALBA realiteit. Cuba en Venezuela tekenden als eerste het akkoord. Sindsdien zijn Antigua en Barbuda, Bolivia, Dominica, Ecuador, Honduras, Nicaragua, Saint Vincent en de Grenadines toegetreden en is ALBA uitgegroeid tot negen lidstaten.

ALBA is niet alleen gegroeid in aantal deelnemende landen, op tal van terreinen heeft het samenwerkingsverband initiatieven genomen die zijn vruchten afwerpen. Zo heeft ALBA een belangrijke rol gespeeld bij de campagnes tegen analfabetisme in Venezuela en Bolivia. Heeft het miljoenen mensen toegang gegeven tot gratis medische verzorging, heeft het bijgedragen aan stabiele en prijsvoordelige energieleveranties, heeft het met de vorming van Telesur een eigen Latijns-Amerikaanse stem en gezicht gekregen en heeft het een belangrijke institutionele ontwikkeling doorgemaakt, inclusief met de vestiging van de Bank van het Zuiden en de invoering van een gemeenschappelijke munt, de Sucre.

ALBA is het antwoord van Latijns-Amerika op de neoliberale FTAA-vrijhandelspolitiek van de Verenigde Staten. Een reactie kon dan ook niet uitblijven. De recente staatsgreep in Honduras (lidstaat van ALBA) en de militarisering van Colombia zijn hiervan duidelijke uitdrukkingen. ALBA is niet het enige integratieproces op het Latijns-Amerikaanse continent en de Cariben. Unasur, Mercosur en Caricom bijvoorbeeld zijn eveneens uitingen van een nieuw Latijns-Amerikaans streven naar ontwikkeling en onafhankelijkheid. ALBA is wel het meest principieel in haar afwijzing van neoliberale concepten, die op het Latijns-Amerikaanse continent een verwoestend economisch en sociaal spoor hebben achtergelaten.

Wat is ALBA?
ALBA is een nieuw integratiemodel. Terwijl de FTAA beantwoordt aan de belangen van het transnationaal kapitaal, die de totale liberalisering van de handel en investeringen nastreeft, benadrukt ALBA de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. Daarom vertegenwoordigt het de belangen van Latijns-Amerikaanse volkeren.

Het neoliberale FTAA-concept van vrije handel is beperkt tot een reeks van maatregelen, die gericht zijn op het afschaffen van speciale tarieven en andere belemmeringen voor handel en investeringen. Dit neoliberale vrijhandelsmodel geeft alleen maar voordelen aan de geïndustrialiseerde en ontwikkelde landen. Onderzoek heeft aangetoond dat de toepassing van de neoliberale richtlijnen van vrije handel en globalisering in feite eindigde met de hoop van veel landen om echte interne ontwikkeling te bereiken.

Transnationale integratieovereenkomsten moeten worden onderworpen aan interne ontwikkelingsdoelstellingen. De beperkte diversificatie van het regionale aanbod van goederen voorspelt dat FTAA zal falen in het brengen van het soort ontwikkeling dat economische groei en kwaliteit van leven in verzoening brengt met het welzijn voor de volkeren van de regio.

Investeringen en export kunnen groeien. Echter, zolang deze zijn gebaseerd op de uitbuiting van de arbeidskrachten in assemblagefabrieken, zal er geen echt voordeel worden ervaren. Deze vorm van groei zal niet helpen bij het weer op gang brengen van de landbouw en industrie, laat staan het genereren van de hoogwaardige werkgelegenheid die nodig is om armoede en sociale uitsluiting te bestrijden.

Er is daarom een alternatief voorstel nodig, op basis van solidariteit. Het doel moet zijn om de nadelen van de zwakkere landen, die hen onderscheiden van de rijkere landen van het halfrond, te helpen overwinnen. Dit is niet alleen afhankelijk van de veranderingen op het niveau van de overheid, maar ook in het tonen van solidariteit tussen de volkeren en hun vastberadenheid om de sociale ongelijkheid aan te pakken. Het is alleen binnen deze voorwaarden dat de vrije handel een win-win-situatie voor alle betrokkenen kan opleveren.

ALBA is een ander model van politieke, economische en sociale integratie, gericht op de landen van het Caraïbisch gebied en Latijns-Amerika, die geografische een gemeenschappelijk gebied bestrijken, historische en culturele banden hebben en gemeenschappelijke behoeften en potentieel.

Het integratiemodel van ALBA is fundamenteel gebaseerd op de beginselen van samenwerking, solidariteit en complementariteit, als alternatief voor het neoliberale model dat niets heeft bewerkstelligd dan de versterking van de structurele ongelijkheid in het voordeel van bevoorrechte minderheden, ten koste van het welzijn van de landen.

ALBA wil mechanismen creëren die de bestaande ongelijkheid tussen de verschillende landen op het Amerikaanse halfrond moeten verminderen. Het voorziet ook in compenserende middelen voor de zwakkere landen ten opzichte van de rijkere landen. ALBA geeft prioriteit aan de Latijns-Amerikaanse integratie, waardoor gemeenschappelijke belangen kunnen worden geformuleerd, die het mogelijk maken om strategische allianties aan te gaan. De uitdaging ligt in het voorkomen van het onderling verdelen van de landen onder de druk van de FTAA.

ALBA is gericht op consensus en de heroverweging van integratieafspraken, op een manier die interne nationale en regionale ontwikkeling mogelijk maakt. ALBA is bedoeld om armoede uit te roeien, sociale ongelijkheid te corrigeren en een toenemende kwaliteit van leven te garanderen.

ALBA wil bijdragen aan de inspanningen om te komen tot een nieuw bewustzijn, dat zijn uitdrukking moet krijgen in de ontwikkeling van een nieuw politiek, economisch, sociaal en militair leiderschap in Latijns-Amerika en de Caraïben, dat zich gaat inzetten voor het opnieuw lanceren van de Latijns-Amerikaanse en Caribische Unie.

Meer dan ooit tevoren is het essentieel om te werken aan de Latijns-Amerikaanse en Caribische eenheid. ALBA bundelt de krachten met bewegingen en organisaties die weerstand bieden aan de uitvoering van FTAA over het continent. Kortom, ALBA is een manifestatie van het historische besluit om te laten zien dat een ander Amerika mogelijk is. (Bron: ALBA)