dinsdag 4 mei 2010

De prioriteiten van de grootmachten in Haïti


Berlijn werkt concepten uit voor grote westerse mogendheden om op lange termijn de controle over Haïti te verzekeren. Het Duitse Instituut voor Internationale Zaken en Veiligheid (SWP), een denktank van de Duitse regering, schrijft in een recente strategisch rapport dat de grote mogendheden natuurlijk als doelstelling hebben "de ontwikkeling van Haïti in overeenstemming met hun eigen prioriteiten na te streven",  maar dat "de juiste vorm" nog moet worden gevonden. De SWP bestudeert vier verschillende versies, variërend van de oprichting van een "bureau voor ontwikkeling" in Haïti, tot het plaatsen van Haïti onder VN-controle, een model dat lijkt op het voormalige Kosovo bezettingsadministratie.
Dit model wordt over het algemeen besproken "in geval van een falende staat", aldus SWP. Met de inzet van een politiemacht legt de EU nadruk op haar deelname aan die controle over Haïti. De activiteiten van de Europese politie-en militaire eenheden - waaronder de inzet van Duitse repressieve troepen – worden daarom uitgebreid in de het Caribisch gebied en de kustgebieden van Latijns-Amerika. Deze maatregelen garanderen de Europese aanwezigheid in de Amerikaanse achtertuin, met name in de directe nabijheid van de weerspannige landen als Venezuela en Cuba.

Hernieuwde Inmenging
Haïti, een land dat de laatste 200 jaar te lijden had aan rechtstreekse inmenging vanuit Europa en de VS, met inbegrip van militaire interventies en bestuurd als protectoraat, lijdt volgens het strategisch rapport "aan de symptomen van een falende staat". [1] De SWP stelt dat "het moeilijk is om te denken dat de meest dringende behoeften van de bevolking (...) kan worden voldaan zonder verlengde inmenging ("overnemen van de verantwoordelijkheid") van de westerse mogendheden ("internationale gemeenschap"). Maar "de juiste vorm" voor buitenlandse interventie "moet nog worden gevonden". Het rapport behandelt vier versies.

Ad-hoc-groep
De auteur van de SWP strategisch document is van mening dat het problematisch is om te denken dat de westerse activiteiten in Haïti onder auspiciën van de bestaande VN-missie MINUSTAH kunnen worden gebracht. Immers, MINUSTAH werd opgericht in 2004 met de motivering dat Haïti een bedreiging voor de vrede is (hoofdstuk 7 van het VN-Handvest). Het is "heel moeilijk" om deze bewering te handhaven na de aardbeving, schrijft de SWP. Volgens het rapport zou het niet optimaal zijn om van Haïti een "internationaal protectoraat" te maken, “zonder een speciale autorisatie krachtens het internationale recht" - dat wil zeggen een ongeoorloofde bezetting op basis van een vrijwillig of gedwongen verzoek van de regering in Port-au-Prince. Het is “twijfelachtig, of Haïti (...) het passende terrein is om een model in te voeren, dat inbreuk maakt op de fundamentele vragen van legitimiteit". [2] De “oprichting van een bureau voor ontwikkeling"onder auspiciën van de VN “of een ad hoc-groep van lidstaten" lijkt de meest praktische versie, schrijft de auteur. "In samenwerking" met de gekozen Haïtiaanse regering moet dit agentschap "vorm aan de wederopbouw geven".

Kolonie
De SWP geeft speciale aandacht aan het idee van de heropleving van het stelsel van VN “trustgebieden" overeenkomstig hoofdstuk XII van het VN-Handvest. Dit idee wordt met name in de Verenigde Staten besproken, in het algemeen met betrekking tot "het geval van falende staten", schrijft de SWP. Voormalig VN "trustgebieden" waren kolonies, die hun soevereiniteit nog moesten krijgen, een proces dat in sommige gevallen tientallen jaren duurde. Toepassing van dit model op Haïti, “zou aantrekkelijk zijn voor de belangrijkste actoren van de internationale gemeenschap", in het bijzonder indien de ervaringen die zijn opgedaan met de bezetting van Kosovo in aanmerking worden genomen en als het bestuur van Haïti aan dit model is aangepast, schrijft de auteur van het rapport. Maar hij waarschuwt dat de "optie van een internationaal interim-bestuur" is niet van toepassing is op “VN-lidstaten, zoals Haïti."
[3]

Militaire Bases
Los van welk besluit zal worden genomen over de westerse inmenging in Haïti, Duitsland - volgens de SWP - "kan net zo effectief participeren als zij doet in de technische hulp voor de wederopbouw." [4] In de tussentijd heeft de EU haar vordering benadrukt om deel te nemen door het inzetten van troepen op het Caribische eiland.
De activiteiten van de politie en militaire eenheden van de Europese landen worden dan ook uitgebreid in het Caribisch gebied en de kustgebieden van Latijns-Amerika met de deelname van Duitsland – los van de EU militaire macht. Parijs heeft militaire bases in haar kolonie Frans-Guyana, waar - volgens inlichtingendiensten experts - de inlichtingendienst Direction Generale de la Securite exterieure (DGSE) afluisterposten zijn en in samenwerking met de Duitse inlichtingendienst BND wordt geopereerd. [5]
In Frans-Guyana houdt de Duitse speciale gevechtseenheid KSK training in oorlogvoering in de jungle. In Martinique, een andere Franse kolonie, heeft Parijs een marinebasis (Fort Saint-Louis) dat de Duitse marine gebruikte tijdens een zeeoefening vorig jaar.
Londen heeft zijn "British Army Training Support Unit Belize" in haar voormalige kolonie Belize, waar zijn "Jungle Patrol International Course" tevens door de KSK-eenheid wordt gebruikt voor haar opleiding. En sinds 2006, traint de Duitse Bundeswehr ook officieren uit Belize.

Spanningen
De inzet van de Europese troepen in de regio verzekeren niet alleen een langdurige aanwezigheid in de achtertuin van de VS. Het is ook een signaal aan landen als Venezuela en Cuba, die zich verzetten tegen de Amerikaans-Europese hegemonie.
Toen in 2009 een trainigseenheid van de Duitse marine in de Colombiaanse havenstad Cartagena de Indias arriveerde, werd het gezien als een duidelijk signaal naar Venezuela vanwege de ernstige spanningen tussen Colombia en Venezuela. Duitse en Colombiaanse slagschepen hebben vervolgens deelgenomen aan een multinationale marine-oefening.
Den Haag heeft een marinebasis ("Hato Navy Air Station") op de Nederlandse Antillen, een Nederlandse kolonie 60 kilometers voor de kust van Venezuela, die door de VS als een Forward Operating Location wordt gebruikt.
De ernstige spanningen tussen Venezuela en haar bondgenoten aan de ene kant en de Verenigde Staten en Colombia anderzijds, laat de betekenis zien van de Europese militaire bases en troepen in de regio. Dit geldt ook voor de nieuwe Amerikaans-Europese aanwezigheid in Haïti. SWP werkt concepten uit voor het formaliseren van de aanwezigheid van, en Haïti is slechts 60 kilometer van Cuba verwijderd. (Bron: german-foreign-policy.com)

[1], [2], [3], [4] Günther Maihold: Haiti: Was kommt nach der Katastrophenhilfe? SWP-Aktuell 9, Januar 2010
[5] Udo Ulfkotte: Der Krieg im Dunkeln: Die wahre Macht der Geheimdienste, Frankfurt am Main 2006