Favoriet Colombiaanse presidentsverkiezingen achtervolgd door 2.077 moorden

Volgens de peilingen zal Juan Manuel Santos op 30 mei de Colombiaanse presidentsverkiezingen winnen. Maar zijn rivalen proberen hem de wind uit de zeilen te halen door de honderden moorden op te rakelen die soldaten pleegden toen Santos minister van Defensie was.
Santos geniet de steun van de huidige president Álvaro Uribe en doet het steeds beter in de peilingen. Bij een bevraging op 8 april sprak 37 procent van de respondenten zich voor hem uit, terwijl de eerste achtervolger, Antanas Mockus, op 22 procent strandde.

Maar de tegenstanders van Santos hebben een sterk wapen bovengehaald: de betrokkenheid van de voormalige defensieminister bij een van de grootste mensenrechtenschandalen uit de Colombiaanse geschiedenis. In 2008 kwam aan het licht dat Colombiaanse legereenheden geregeld onschuldige burgers vermoordden  en de lijken presenteerden als linkse rebellen. Op die manier konden ze betere prestaties voorleggen in de strijd tegen het verzet en de beloningen opstrijken die daaraan verbonden zijn. Het Colombiaanse leger vecht al sinds 1964 tegen verschillende sterke guerrillagroepen in het land.

Bezwarende statistieken
Het schandaal nam snel een grote omvang aan. Niet minder dan 62 onderzoeksrechters proberen nu de precieze doodsoorzaak te achterhalen van 2.077 Colombianen die waarschijnlijk door soldaten werden vermoord terwijl er geen sprake was van een gevechtssituatie. Vier generaals en 23 andere militairen zijn al uit hun functies gezet en het Colombiaanse gerecht bereidt aanklachten voor tegen twee kolonels, een majoor en 43 soldaten.
Sommige van de zaken dateren van voor juli 2006, toen Santos minister van Defensie werd onder Uribe. "Maar een blik op de statistieken volstaat om vast te stellen dat het grootste aantal moorden gepleegd werd onder president Uribe en minister van Defensie Santos", zegt Rafael Pardo, de kandidaat van de Liberale Partij.
Santos heeft altijd volgehouden dat hij niets van de misstanden wist en dat hij ze in geen geval zou tolereren. Maar het lijkt erop dat het moorden doorgaat. Volgens het Centro de Investigación y Educación Popular, een onderzoeksinstelling van de jezuïeten, zijn er tussen november 2008 en december 2009 nog zeker zeven Colombianen door militairen geëxecuteerd en voor rebellen uitgegeven. Santos was minister van Defensie tot mei 2009.
De presidentskandidaat moet nu uitleggen hoe onder zijn bewind een richtlijn uit 2005 werd toegepast die officieren en hun manschappen het recht geeft op een beloning voor rebellen die tijdens gevechten worden uitgeschakeld, en hoe het mogelijk is dat het misbruik van die regeling zo'n omvang kon aannemen. De voorgangers van Santos als minister van Defensie zeggen dat ze de telling van gedode tegenstanders ontmoedigden om die misbruiken te voorkomen.
President Uribe blijft achter Santos staan. Volgens hem zijn sommige moorden op rekening te schrijven van drugshandelaars die geïnfiltreerd waren in het leger. (Bron: IPS)