Zuid-Amerika zit op een van grootste waterlagen ter wereld

Onder Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay bevindt zich de Guaraní, een van de grootste waterlagen ter wereld. Ook al voorziet ze miljoenen mensen van water, ze is niet vervuild en krijgt voldoende tijd om te herstellen. Maar wetenschappers waarschuwen voor de risico's.
De Guaraní is 1,2 miljoen vierkante kilometer groot, heeft een permanent volume van 45.000 kubieke kilometer en vult jaarlijks bijna 200 kubieke kilometer water bij. Op sommige plaatsen komt de waterlaag aan de oppervlakte of bevindt ze zich op nauwelijks 50 meter diepte, op andere plaatsen gaat ze 1800 meter diep.

Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay, die met Venezuela Mercosur vormen, staan samen in voor de bescherming van de waterlaag en hebben nu een regionaal onderzoeksinstituut opgericht. De Guaraní heeft nog niet al zijn geheimen prijsgegeven, zeggen wetenschappers.
"De algemene toestand van de grondwaterlaag is goed, maar we moeten de recuperatiezones goed in de gaten houden", zegt de Argentijnse geoloog Jorge Santa Cruz van de Universiteit van Buenos Aires. De voorbije zes jaar coördineerde hij een onderzoeksproject rond de Guaraní.

Landbouw
In stedelijke zones kunnen septische putten en de industrie het grondwater vervuilen. Ook de landbouw verhoogt het risico. De Uruguyaanse hydrogeoloog Danilo Antón is vooral bezorgd over de landbouw in Paraguay. "Het overmatig gebruik van meststoffen of insecticiden op plaatsen waar de aquifer aan de oppervlakte komt, kan een risico betekenen, want daar is de laag zeer poreus."
Antón wijst er ook op dat men met krachtiger pompen in sommige zones tot 200.000 liter zou kunnen bovenhalen, veel meer dan de 10.000 liter nu. Met een grotere exploitatie groeit het risico dat men er meer water uithaalt dan de grondwaterlaag jaarlijks recupereert via rivieren, beken en insijpelende regen, zegt Antón. Dat is in de Verenigde Staten het geval met de Ogallala, zegt hij, waar het "irrationeel gebruik" ertoe kan leiden dat deze grondwaterlaag over enkele decennia niet langer productief is.
Brazilië is de grootste verbruiker van drinkwater uit de Guaraní, met duizenden putten voor vijfhonderd steden. De grootste stad die uitsluitend water uit de Guaraní gebruikt, is Ribeirão Preto, met een miljoen inwoners.
Slechts 3 procent van alle water op de planeet is zoet. Daarvan bevindt zich 70 procent in gletsjers en poolkappen, 29 procent onder de grond en 1 procent in rivieren, beken en meren. (Bron: IPS)